Maak je je reis als toerist, of (ook) als pelgrim? Wat is pelgrimeren eigenlijk? Wat drijft een pelgrim? Is het eigenlijk wel iets voor protestanten?
Protestanten kunnen zich vaak moeilijk verplaatsen in de geloofsbeleving van anderen. Het in vervoering aanraken of kussen van stenen staat ver van hen af. Toch is het nu net het lichamelijke, het fysieke en concrete dat het land Israël bijzonder maakt.
2. Zien en aanraken
Je kunt dingen op heel verschillende manieren in kaart brengen. Een kaart kan meer zeggen over jouw visie en gedachten dan over de werkelijkheid. Maar dat maakt het niet minder de moeite waard om je erin te verdiepen.
3. Israël in kaart brengen
Het land Israël is niet zomaar een land. Het heeft een bijzonder en bewogen verleden. Het is ook heden ‘brandpunt van de wereldgeschiedenis’. En er zijn bijzondere verwachtingen aan verbonden. Het is belangrijk voor Joden, christenen en moslims - maar wel op verschillende manieren.
4. Het Beloofde Land
Een manier om Israël van binnenuit te leren kennen is te luisteren naar levensverhalen van verschillende bewoners. Zij geven stem en kleur aan het land. Er zijn mensen uit alle werelddelen en met alle mogelijke culturele achtergronden. Met elkaar vormen ze een kleurig mozaïek.
5. Mensen, groepen
‘We ontmoeten God eerder in de tijd dan in de ruimte, eerder in momenten van geloof dan op een stuk grond’, zei A.J. Heschel. Het bewust (mee-) beleven van bijzondere dagen kan verrijkend zijn. Dat geldt niet het minst voor de Sjabbat.
6. Heilige tijden
Besproken plaatsen in het zuiden van Israël: ♦ Woestijn ♦ Qumran ♦ Masada ♦ Bethlehem ♦ Checkpoint ♦ Herberg van de Barmhartige Samaritaan klik op een pointer voor gegevens; klik op het icoon links bovenaan voor een lijst
Het zuiden
De woestijn is een plek waar mensen sterven òf veranderen, waar alles ophoudt òf nieuwe dingen beginnen. Een plek die wordt gemeden, maar ook gezocht – om de stilte, de eenzaamheid, of om zich te verbergen. Mozes, David, Elia en Paulus vluchtten naar de woestijn en werden daar gevormd. Jezus werd ‘door de Geest naar de woestijn gevoerd om daar door de duivel beproefd te worden.’
Woestijn
Qumran is bekend door de ‘Dode Zee rollen’. Rond 70 AD zijn hier in de buurt boekrollen verstopt door leden van een sekte die er woonde. Die groep dacht erg zwart-wit. Ze zagen zichzelf als ‘kinderen van het licht’ en alle anderen als ‘kinderen van de duisternis’. Reinheid was heel belangrijk voor hen. Ze dompelden zich vaak onder in een ritueel bad, een mikwe.
Qumran
Masada is een indrukwekkende plek – een natuurlijke, haast onneembare vesting. Indrukwekkend is vooral de tragische geschiedenis die zich hier heeft afgespeeld. Joden zweren: “Masada zal nooit meer vallen!”
Masada
Bethlehem is een belangrijk stadje in de Bijbel. Hier is Rachel begraven, Ruth geïmmigreerd, David geboren - en hier stond natuurlijk de kribbe van Jezus. Maar waar...?
Bethlehem
Het checkpoint bij Bethlehem is onderdeel van ‘The Fence’ (muur & hek). In 2004 begon Israël met de bouw van de ‘veiligheidsbarrière’, om het binnendringen van terroristen tegen te gaan. Misschien een oplossing voor het ene probleem, in elk geval ook oorzaak van weer andere.
Checkpoint
In het museum dat vernoemd is naar de barmhartige Samaritaan komen twee dingen samen. Fantastische mozaïeken vertellen het verhaal van de Samaritanen, een groepering die verwant was aan het Joodse volk, maar een eigenzinnige kijk had op de traditie. Maar je gaat vanzelf ook nadenken over de bijzondere gelijkenis die […]
Herberg van de Samaritaan
Besproken plaatsen in het noorden van Israël: ♦ Caesarea ♦ Megido ♦ Karmel ♦ Nazareth Village ♦ Berg van de Zaligsprekingen ♦ Kapernaüm ♦ Graf van Rachel, de vrouw van Akiva ♦ Graf van Choni de Cirkeltrekker ♦Bar’am klik op een pointer voor gegevens; klik op het icoon links bovenaan […]
Het noorden
In Caesarea hebben Joden en christenen vaak dicht op elkaar geleefd. Tussen beide groepen was soms spanning, maar ook contact. In de vierde eeuw probeerden ze elkaar te overtroeven met hun Bijbelkennis! In onze tijd lezen Joden en christenen de Bijbel samen en valt daardoor nieuw licht over de tekst. […]
Caesarea
Megido is een heuvel langs de Jizreëlvallei in het noorden van Israël. De stad lag ooit langs een van de belangrijkste doorgangswegen uit de oudheid. Legers vanuit het zuiden en uit het noorden troffen elkaar hier en vochten er hun beslissende veldslagen uit. Megido groeide daardoor uit tot het symbool […]
Megido en Karmel
Nazereth Village wil je een beeld geven van hoe het er in Nazareth uitzag in de tijd van Jezus. Je vindt er een synagoge, een wijnpers, een werkplaats waar olijven worden verwerkt, een dorsvloer, een herder, een weefster, een timmerman, enz.
Nazareth Village
Je kunt je makkelijk voorstellen dat Jezus hier de indringende woorden van de Bergrede gesproken heeft. Het is mooi een wandeling door het veld naar beneden te maken. Het is niet ver naar Tabgha, de kerk van de wonderbare spijziging, of Mensa Christi, waar Petrus in ere hersteld zou zijn.
Berg der Zaligsprekingen
Kapernaüm lag in de tijd van Jezus aan een belangrijke route, de Via Maris. Nu zijn er alleen nog opgravingen - van slechts een gedeelte. Het bekendst is de witte synagoge, uit de 4e eeuw. Daartegenover vind je de resten van huizen van basaltsteen. Eén daarvan is naderhand uitgebouwd; dat zal het huis van Petrus geweest zijn. Er staat (of beter: hangt) nu een gebouw overheen dat lijkt op een vliegende schotel.
Kapernaüm
Onder de graven die charediem vereren en waar ze bidden neemt dat van Rachel de vrouw van rabbi Akiva een bijzondere plaats in. Zij was een vrouw - maar zonder haar zou de beroemde rabbi Akiva nooit geworden en geweest zijn wie hij was. Zij was werkelijk als ‘de sterke vrouw’ van Spreuken 31
Graf van Rachel
Er zijn veel graven van vromen waar charediem komen om er te bidden, de heilige te eren en kaarsen aan te steken. Het graf van Choni de Cirkelmaker is daar één van. Choni stond bekend als ‘regenbidder’. Hij was kennelijk een krachtige voorspraak bij God; op zijn gebed gebeurden wonderen. Hij trok een cirkel op de grond en zei tegen de Eeuwige: ‘Ik verlaat deze kring niet voordat Gij U ontfermt over uw kinderen.’
Graf van Choni
In Bar’am vind je overblijfselen van Joodse en Palestijnse geschiedenis: de ruïne van een synagoge en de overblijfselen van het dorpje Biram, waarvan alleen de kerk en de begraafplaats nog behouden zijn. In dit dorpje werd Elias Chacour geboren. Hij bleef als christen zoeken naar verzoening én naar gerechtigheid.
Bar’am
Besproken plekken in Jeruzalem: ♦ Tempelplein♦ Kotel, Westelijke Muur ♦ Dominus flevit ♦ Getsémane ♦ Petrus in Gallicantu ♦ Grafkerk ♦ Christ Church ♦ De Joodse Markt ♦ Gazelle‑vallei klik op een pointer voor gegevens; klik op het icoon links bovenaan voor een lijst
Jeruzalem
Volgens overleveringen is het plateau aan de oostkant van Jeruzalem het centrum van de wereld. In verschillende perioden beheersten Joden, christenen en moslims dit gebied en stonden er hun heiligdommen. Voor anderen was dan geen plaats. Kan dat ook anders?
Tempelplein
Nog altijd is de meest bekende naam ‘Klaagmuur’ - maar je vindt er meer vreugde dan klagen. Een betere naam is Kotel (Maäravi), de (Westelijke) Muur. Het gaat dan om de steunmuur die Herodes heeft laten neerzetten rondom de tempelberg, om het tempelplein te vergroten.
De Westelijke Muur
Het is goed om wat meer te weten over diensten in de synagoge - of bij de Kotel, die eigenlijk een openlucht-synagoge is, een plek waar veel diensten (met minimaal tien man) naast elkaar plaatsvinden.
In de synagoge
Als je - bijvoorbeeld bij de Kotel - Joden ziet bidden, valt op dat ze lezen uit een gebedenboek, vaak met een gebedsmantel omgeslagen en gebedsriemen omgebonden.
Joodse gebeden
Dominus Flevit zou de plaats zijn waar Jezus weende, toen Hij op een ezel vanaf de Olijfberg naar de stad ging. Hij werd omgeven door een menigte die Hem enthousiast bejubelde - maar ondertussen barstte Hijzelf in huilen uit, omdat Hij op datzelfde moment de verwoesting van Jeruzalem al voor zich zag.
Dominus flevit
Gethsemané is nu een mooie tuin met eeuwenoude olijfbomen, een oase van rust. In de halfduistere Kerk van Alle Naties is het stil. Ondertussen gaat het om de plek van de meest intense gebedsworsteling ooit...
Gethsemané
St. Petrus in Gallicantu - de kerk van Petrus en het hanengekraai - ligt op wat nu de berg Zion heet. In de tijd van Jezus woonden hier welgestelden, en wellicht ook hogepriester Kajafas. De kerk herinnert aan het lijden van Jezus bij de Hoge Raad en aan de verloochening door Petrus.
Petrus in Gallicantu
In de Heilige Grafkerk zijn de plekken waar Jezus gekruisigd en begraven zou zijn. De kerk wordt ook ook Anastasis, Opstandingskerk, genoemd.
Grafkerk
Christ Church is de naam van de Anglicaanse kerk in de Oude Stad, dicht bij de Jaffapoort. In dit kerkgebouw vergadert op sjabbat een Messiaanse gemeente. Op zondag is er een Anglicaanse dienst. Bij de kerk vind je een klein museum, een coffeeshop en een guesthouse.
Christ Church
De Joodse Markt heeft oude papieren. De markt en de omliggende woonwijken dateren uit de tweede helft van de negentiende eeuw. Omdat steeds meer mensen zich vestigden buiten de muren van de Oude Stad, zagen Arabische handelaren mogelijkheden voor een ‘shuk’ (markt) buiten de Oude Stad. De markt is nu […]
Joodse Markt
De Gazelle-vallei ligt midden in Jeruzalem. Het is een groene oase in de bruisende stad en bij uitstek het park van de locals. Een gebied waar mens en dier harmonieus samengaan.
Gazelle-vallei
Besproken plaatsen in het midden van Israël: ♦ Nebi Samwil ♦ Yad Hashmona ♦ Scroll of Fire ♦ Emmaüs ♦ Palmachim klik op een pointer voor gegevens; klik op het icoon links bovenaan voor een lijst
Het midden
Nabi Samwil, ‘de profeet Samuël’ is de naam van de plek waar hij begraven zou zijn. Het ligt aan de noord-westkant van Jeruzalem, op een hoge top met een weids uitzicht.
Nabi Samwil
Een vreemde eend in de bijt, dat kun je van Yad Hashmona wel zeggen. Het begon in 1971. Enkele Finse christenen hadden het plan om in Israël een ‘mosjav’, een gemeenschappelijk dorp, te stichten. Het doel was om als gemeenschap een levende getuige te zijn van Gods liefde voor het […]
Yad Hashmona
In de bergen van Judea staat de ‘Scroll of Fire’ - een kunstwerk in de vorm van een boekrol aan de ene kant beelden van Joden in de tweede Wereldoorlog, aan de andere kant de terugkeer naar het leven en het land. Hoe langer je kijkt, hoe meer elementen je ziet.
Scroll of Fire
Ongeveer dertig kilometer ten westen van Jeruzalem ligt de plaats Emmaüs. Het is één van de plaatsen die wordt aangewezen als het Emmaüs waarnaar twee mannen op weg waren, waarbij de Opgestane hen verscheen. Deze plaats heeft de oudste papieren - maar lag wel ver van Jeruzalem vandaan...
Emmaüs
In de buurt van kibboets Palmachim (vernoemd naar de oprichters: voormalige strijders van de Palmach) ligt een gelijknamig Middellandse Zeestrand. Het ligt grofweg vijftien kilometer ten zuiden van Tel Aviv en valt vaak in de prijzen bij verkiezingen voor het mooiste strand van het land.